Orhan Gazi

ORHAN BEY DÖNEMİ
(1326-1362) DÖNEMİN ÖNEMLİ OLAYLARI

1) Bursa alındı (1326),başkent yapıldı.

2) Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329) yapıldı.

3) İznik (1331) ve Kocaeli (İzmit-1337) fethedildi.

4) Karesioğulları Beyliği Osmanlılara katıldı. (1345)

5) Rumeli'ye geçildi (1353)

6 ) Çimpe Kalesi’nin alındı

Bursa'nın Fethi (1326): Osman Gazi döneminde başlayan kuşatma, tekfurun şehri teslimiyle son buldu. 
Böylece;

1) Beyliğin merkezi Yenişehir’den Bursa’ya taşındı.

2) Anadolu’daki Moğol idaresine olan şekli bağlılık tamamen koptu.

3) Böylece Osmanlılar, bir Uç beyliğinden başkenti,sınırları ve yerleşik hayatı olan gerçek bir devlete dönüşmeye başladı.

Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329)
Sebep: Osmanlıların Kocaeli Yarımadasındaki fetihleri ve İznik'i kuşatmaları.

Savaş: Bizans imparatoru III.Andreanikos ile Osmanlı hükümdarı Orhan Bey arasında yapıldı
Yenilen Bizans imparatoru İstanbul’a kaçtı.

Sonuçları ve Önemi:

* O güne kadar dikkat çekmeyen Osmanlılar ön plana çıktı.
* Bizans Anadolu’daki askeri direnişlere ve Bizans şehirlerine yardımdan vazgeçti.

İznik (1331) ve Gemlik’in (1333) Fethi: Maltepe Savaşı’ndan sonra İznik fethedildi, bu arada zahire ambarı konumundaki Gemlik’te alındı.

İzmit’in Fethi (1337): İzmit’in fethi ile Kocaeli yarımadasının tamamı Osmanlıların eline geçti.
İzmit’in fethiyle Bizans’ın Anadolu’daki varlığı sona ermiştir.

Karesioğulları Beyliğinin Alınması (1345): Karesi Bey'in ölümüyle, oğulları arasındaki taht kavgasından yararlanan Orhan Bey Balıkesir çevresine sahip olan bu beyliği Osmanlı sınırlarına kattı.

Sonuçları:

1- Osmanlılar Karesi topraklarına sahip olarak, Marmara kıyılarına ve Çanakkale boğazına ulaştılar.

2- Osmanlılar Karesi donanmasına sahip oldular.

3- Hacı İlbey, Evrenus Bey, Ece Halil gibi değerli Karesi komutanları Osmanlı hizmeti girdiler.

4- Karesi oğullarının Balıkesir, Manyas ve Kapıdağı gibi şehirleri alındı.

Önemi: Karesioğulları beyliğinin Osmanlılara katılmasıyla Anadolu Türk birliğini sağlama yolunda ilk adım atılmıştır.

NOT: Osmanlı Devleti’ne katılan ilk beylik Karesioğulları’dır.

Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler :Karesioğulları Germiyanoğulları

Osmanlılara ilk katılan beylik: Karesioğulları (1345)

Son beylik :Ramazanoğulları (1515)

Osmanlılara savaşarak katılan son beylik Dulkadiroğulları (1515-Turnadağ Savaşı)

Osmanlıları en çok uğraştıran beylik Karamanoğulları (1487’de yıkıldı)

Ankara’nın Alınması (1345):
Alaattin Eratna’nın ölümü ile başlayan iç karışıklıklar sonucu beyliğin en batı ucundaki Ankara’yı oğlu Süleyman Paşa aldı 

Rumeli'ye Geçiş (1353) ve Rumeli’deki Fetihler:

Rumeli'ye Geçişi Kolaylaştıran Sebepler:

* Osmanlıların Karesi topraklarına ve donanmasına sahip olması.

* Osmanlıların Hristiyanlara ait topraklara sahip olma ideali (Gaza).

* Türkmenlere yurt bulma ihtiyacı.

* Bizans'ın Balkan milletlerine karşı Orhan Beyden yardım istemesi.

Olay : Bizans İmparatoru Kantakuzen,Yuannis’in Sırp ve Bulgar desteğine karşı imparator olmak için önce Aydınoğlu Umur Bey’den sonra da Orhan Bey’den yardım istedi.
Edirne'yi kuşatan Sırp ve Bulgarlara karşı Orhan Bey,oğlu Süleyman Paşa'yı yardıma gönderdi.

Edirne'yi kuşatan Sırp ve Bulgarları yenen Süleyman Paşa'nın yardımlarına karşılık Bizans Gelibolu Yarımadası'ndaki ÇİMPE KALESİ’ni Osmanlılara verdi (1353).

Not : Osmanlıların Rumeli’de elde ettiği ilk toprak parçası olan Gelibolu yarımadasındaki Çimpe kalesidir.

Bu kale Osmanlıların Balkanlardaki fetihleri için önemli bir askeri üs olmuştur.

Süleyman Paşa,Gelibolu Fatihi olarak bilinir.

Orhan bey'in oğlu Süleyman Paşa Gelibolu'yu ele geçirerek Keşan, Malkara, Tekirdağ, Çorlu ve Lüleburgaz'ı fethetmiştir.

Süleyman Paşa’nın ölümü ile fetihler iki yıl durakladı.

Türkmenler bu bölgeye yerleştirildi.

ORHAN BEY DEVRİNDE DEVLET TEŞKİLATINDAKİ GELİŞMELER

1. İlk divan teşkilatı kuruldu. İlk vezirlik makamı oluşturuldu. İlk vezir; Orhan Bey’in kardeşi Alaaddin Ali Paşa’dır.

2. YAYA ve MÜSELLEM adıyla ilk düzenli ordular oluşturuldu.

3. İznik’te ilk Osmanlı medresesi olan Orhaniye Medresesi kuruldu(1331). İlk müderris: Kayserili Davud b.Mahmud

4. İlk donanma oluşturuldu.

5. İlk vakıf örgütü oluşturuldu.

6. Karamürsel’de ilk tersane kuruldu.

Orhan Gazi Dönemini devlet teşkilatlanması açısından genel olarak “BEYLİKTEN DEVLETE GEÇİŞ DÖNEMİ “ olarak nitelendirebiliriz.

Önemli not: 1336’da İlhanlılara ödenen vergi kesilerek devlet tam bağımsızlığa kavuştu.

OSMANLILARIN RUMELİ’DEKİ İSKÂN SİYASETİ

(İstimalet-yerleştirme politikası)

* Fethedilen bölgelere Anadolu’dan Türk göçmenler yerleştirildi. Bundaki amaç göçmenleri yerleşik hayata zorlamak ve fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktı.Bu göç gönüllü ve sürgün olmak üzere iki şekilde gerçekleştirildi.

* Göçmenler, iskân yerlerine yakın bölgelerden seçilirdi. İklim şartlarının aynı olmasına dikkat edilirdi. Böylece halkın yeni yere uyumu daha kolay olurdu.

* Göçmen aileler seçilirken özellikle anlaşmazlık içinde olan ailelerden birisi seçilirdi. Bundaki amaç kan davalarını engellemekti.

* Göç eden ailelere toprak verilir ve bir süre vergi alınmazdı. Göç edenler yeni yerleşim yerlerini terk edemezlerdi.

* Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere göç ettirilirdi.

* Bir yerden göçmen alınırken o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi.

İskân (istimalet) sisteminin amacı: Fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktır.

Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de takip ettiği iskân siyasetinin sonuçları:

* Göçebe Türklerin yerleşik hayata geçmeleri sağlandı..

* Fethedilen yerlere Türklerin yerleşmesi sağlanarak o bölgenin elde tutulması kolaylaştı.

* Fethedilen yerlere Türk-İslam kültürü yayıldı.

* Gayrimüslim halka hoşgörülü bir tavır sergilenerek Osmanlıya bağlılıkları sağlandı.

ORHAN BEY DÖNEMİ İLE İLGİLİ BİRKAÇ ÖNEMLİ NOT

* Osmanlılarda İLK defa Beylikten Devlete geçiş Orhan Bey (1326-1362) zamanında olmuştur.

* İLK Osmanlı veziri Orhan Bey’in kardeşi ALLADDİN ALİ PAŞA dır.

* İLK vakfı Orhan Bey kurdu.

* İLK KAPİTÜLASYONLAR Orhan bey döneminde RAGUZA CUMHURİYETİ’ne verildi.

* İLK düzenli ordu olan YAYA ve MÜSELLEM ORHAN BEY zamanında kuruldu.(1328)

* İlk barış anlaşması, 1330 yılında Orhan Bey ile Bizans İmparatoru Üçüncü Andronikos arasında imzalanmıştır.

* İLK Medrese İZNİK’te Orhan Bey tarafından kurulan Süleyman Paşa Medresesi’dir(1331).

* İlk Osmanlı MÜDERRİSİ,Süleyman Paşa Medresesi’nde görev yapan Davud b.Mahmud (Davud-ı Kayserî)dur.

* Rumeli’ye geçiş İLK defa Orhan Bey döneminde 1353’te gerçekleşmiştir.

* Osmanlıların Rumeli’deki ilk toprak parçası ve İLK askeri üssü ÇİMPE KALESİ’dir.

* Osmanlılara katılan İLK beylik KARESİOĞULLARI BEYLİĞİ dir.(1345)