Sultan II. Mustafa Han

IV. Murad’dan sonra gelen Osmanlı Padişahları içinde en liyakatlisi, en âlimi ve en kültürlüsü idi.

Vâlide Sultân’ın da devlet işlerine karışmayarak kendini hayır hizmetlerine vermesi onun için iyi bir imkândı.

 1695 Sultan II. Ahmed’in ölümü.

Sultan II. Mustafa’nın Edirne’de yapılan tören ile padişah oluşu.

II. Mustafa'nın ilk icraatı Elmas Mehmed Paşa'yı sadrazamlığa ve hocası eski Şeyhülislâm Feyzullah Efendi'yi de Şeyhülislâmlığa getirmek oldu.

 1695 Sultan II. Mustafa’nın Sadrazama hattı hümayun göndererek, Avusturya ile devam eden savaş sebebiyle ordunun başında olarak savaşa katılacağını bildirmesi.

 1695 Sakız Adası’nın geri alınmasını sağlayan Koyun Adaları zaferi. Sakız Adasının geriye alınışını göremeden vefat eden amcasının intikamını, kalyonlar kaptanı Mezomorta Hüseyin Paşa eliyle tahta çıktığı ay aldı ve Sakız Adasından Venediklileri kovdu.

 1695 Sürmeli Ali Paşa’nın azli.
Elmas Mehmed Paşa’nın sadareti.

 1695 II. Mustafa’nın Avusturya seferi için Edirne’den hareketi.

 1695  Lippa’nın fethi.

 1695 Zeytinburnu Deniz zaferi.
Venedik donanmasının imhası.

 1695 Lippa’nın güneyinde bulunan Lugas’un kuşatılması.
Lugas zaferi.

 1695 Ordu’nun İstanbul’a dönmek üzere hareketi.

 1695 Azak zaferi.
Kalenin Ruslardan kurtarılması.

 1695 Ordu’nun Edirne’ye gelişi.

 1696 Sultan Mustafa’nın ikinci sefere başlamak üzere Davudpaşa ordugâhından hareketi.

 1696 Sultan II. Mustafa’nın, Edirne’den sefere başlamak üzere yola çıkması.

 1696 Azak Kalesi’nin düşman eline geçmesi.

 1696 Sultan II. Mustafa’nın Belgrad’a varışı.

 1696 Olaseh (Ulaş) zaferi.
Padişahın sefer dönüşü.

 1696 Ordu’nun zafer sonrası Tamışvar’a gelişi. Koca Cafer Paşa’nın Belgrad muhafızlığına tayini.

 1696 Padişah ve ordunun Edirne’ye gelişi.

 1696 II. Mustafa’nın İstanbul’a dönmek üzere Belgrad’dan ayrılışı.

 1697 Erdel yakınında Tisa Köprüsü’nü geçerken paniğe kapılan ordunun
Zenta faciası.

1697 Osmanlı Ordusu’nun tüm malzemelerinin Avusturyalıların eline geçmesi ve Veziriâzam Elmas Mehmed Paşa’nın şahadeti.

1697 Amcazade Hüseyin Paşa’nın sadareti.

1697 Bosna Sarayı’nın yanması.
 
1698 Osmanlı Temsilcilerinin
Belgrad’dan Karlofça’ya hareketleri.

1699 Karlofça andlaşması.

Osmanlı Devleti’nden Avrupalı Devletlere geçtiğini ortaya koyan ve Osmanlı Devleti’nin gerileme devrini başlatan ilk andlaşma imzalandı
(Karlofça Andlaşması, 26.01.1699)
Andlaşma Avusturya, Venedik ve Polonya ile devam eden 15 yıllık ve Rusya ile devam eden 9 yıllık savaşa son veriyordu; ancak Macaristan tamamen Avusturya’ya; Mora Venediklilere, Kamaniçe merkezli Podolya Eyâleti Lehlere ve 1700 yılında yapılan ilave İstanbul Andlaşması ile de Azak Ruslara teslim ediliyordu. Karadeniz Osmanlı Gölü olmaktan çıkmış ve Avrupa’daki hâkimiyet tamamen kaybedilmişti. Üç devletle 25 yıllık sulh andlaşması imzalanırken Rusya ile sadece üç yıllık mütâreke imzalanmıştı. Bunu İstanbul Andlaşması tamamlamıştır. Osmanlı Padişahı artık Avrupalı devlet başkanlarına sen değil, siz diyecekti. Buna rağmen 15 yıldır devam eden felâket yılları da sona ermişti.

1700 Osmanlı-Rus barışı.

Osmanlı hareminde beraber karı-koca hayatı yaşadıkları ve ancak genellikle çocuk sahibi olmadıkları câriyeler demek olan ikbal müessesesi, II. Mustafa’dan itibaren başlamıştır.

İkballer çocuk doğurdukları zaman çoğunlukla Kadın Efendi olmuşlar ve
bazan da nikâh akdi ile zevce haline getirilmişlerdir.

1703 Edirne Olayı. Sultan II. Mustafa’nın tahttan indirilmesi. Sultan III. Ahmed’in padişah olması.